आजची तिथी वार नक्षत्र | आजचा राहू काळ मराठी

तिथी, नक्षत्र आणि राहू काळ: ज्योतिषशास्त्रातील महत्त्वाचे घटक

तिथी, नक्षत्र आणि राहू काळ हे तीन महत्त्वाचे घटक आहेत ज्यांचा ज्योतिषशास्त्रात विशेष महत्त्व आहे. या घटकांच्या आधारे विविध धार्मिक आणि आध्यात्मिक कार्ये, शुभाशुभ कार्ये तसेच वैयक्तिक निर्णय घेतले जातात. चला तर मग, या तीन घटकांबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.

तिथी : –
तिथी म्हणजे चंद्राच्या स्थितीवर आधारित केलेली एक मापन पद्धती आहे. तिथीचा कालावधी सुमारे 24 तासांचा असतो, पण ही वेळ चंद्राच्या गतीवर अवलंबून असते. भारतीय पंचांगात महिन्यात 30 तिथी असतात, ज्यात कृष्ण पक्ष आणि शुक्ल पक्ष असे दोन विभाग असतात. प्रत्येक तिथीला विशिष्ट नाव आणि महत्त्व असते. उदाहरणार्थ, प्रतिपदा, द्वितीया, तृतीया, चतुर्थी, पंचमी इत्यादी. तिथीच्या आधारे विविध धार्मिक उत्सव, व्रत आणि विधी ठरवले जातात. कोणत्या कार्यासाठी कोणती तिथी शुभ असते, हे पंचांगावरून समजते.

नक्षत्र :-
नक्षत्र म्हणजे चंद्राच्या मार्गातील विशिष्ट तारे समूह. चंद्र एका नक्षत्रातून दुसऱ्या नक्षत्रात प्रवास करतो. भारतीय ज्योतिषशास्त्रात एकूण 27 नक्षत्रं आहेत. प्रत्येक नक्षत्राचे नाव, देवता आणि विशेष गुणधर्म असतात. उदाहरणार्थ, अश्विनी, भरणी, कृत्तिका, रोहिणी इत्यादी. जन्माच्या वेळी चंद्र ज्या नक्षत्रात असतो, त्यावरून व्यक्तीचे जन्म नक्षत्र ठरते. नक्षत्रांचा प्रभाव व्यक्तीच्या स्वभाव, आरोग्य, आयुष्यावर पडतो, असे मानले जाते. नक्षत्रांच्या आधारे शुभ कार्यांची वेळ आणि योग ठरवले जातात.

राहू काळ :-
राहू काळ म्हणजे राहू ग्रहाच्या प्रभावाखालील विशेष वेळ. भारतीय ज्योतिषशास्त्रात राहू काळाला विशेष महत्त्व आहे. राहू काळ दररोज साधारणत: सव्वा तासाचा असतो. या काळात शुभ कार्ये टाळावी, असा संकेत आहे. राहू काळात कोणत्याही नवीन कार्याची सुरुवात करणे अशुभ मानले जाते. विवाह, गृहप्रवेश, व्यापाराचा शुभारंभ या सारख्या महत्त्वाच्या कार्यांसाठी राहू काळ टाळला जातो. राहू काळ कोणत्या वेळेत असतो, हे स्थान, वेळ आणि वारावर अवलंबून असते.

तिथी, नक्षत्र आणि राहू काळाचे महत्त्व:-

तिथी, नक्षत्र आणि राहू काळ हे ज्योतिषशास्त्रातील महत्त्वाचे घटक आहेत. तिथीच्या आधारे विविध धार्मिक उत्सव आणि विधी ठरवले जातात. नक्षत्रांच्या आधारे व्यक्तीचे स्वभाव, आरोग्य आणि आयुष्याचा अभ्यास केला जातो. राहू काळाच्या प्रभावामुळे शुभ कार्ये टाळावीत, असा संकेत आहे. या घटकांच्या आधारे पंचांग तयार केले जाते आणि धार्मिक, सांस्कृतिक आणि सामाजिक कार्ये नियोजित केली जातात.

या घटकांचा विचार करून, आपल्या दैनंदिन जीवनात त्यांचा प्रभाव कसा आहे हे समजून घेतल्यास, जीवनातील विविध कार्ये अधिक शुभ आणि समृद्ध होऊ शकतात. म्हणूनच, तिथी, नक्षत्र आणि राहू काळाचे ज्ञान असणे महत्त्वाचे आहे.

अशाप्रकारे, तिथी, नक्षत्र आणि राहू काळ हे तीन महत्त्वाचे ज्योतिष घटक आपल्या आयुष्यात विशेष स्थान राखतात. त्यांच्या आधारे आपण आपल्या जीवनात सुख-समृद्धी प्राप्त करू शकतो.

हिंदू कॅलेंडर हे चंद्रावर आधारित आहे, म्हणजेच ते चंद्राच्या टप्प्यांवर अवलंबून आहे. त्यात दिवसाची सुरुवात  सूर्योदयाने होते. त्याला पाच “गुणधर्म” दिले जातात, ते आहेत:

• • तिथी
  • वार
  • नक्षत्र
  • योग
  • करण

वरील पाच गुणधर्मांणा एकत्रितपणे पंचांग म्हणतात.