24 एप्रिल दिनविशेष
24 april dinvishesh

राष्ट्रीय पंचायत राज दिवस दरवर्षी 24 एप्रिल रोजी साजरा केला जातो. 1993 साली या दिवशी भारतात 73वा संविधान दुरुस्ती अधिनियम लागू झाला, ज्यामुळे पंचायतींना घटनात्मक मान्यता मिळाली. या दिवसाचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे ग्रामपंचायतींच्या सक्षमीकरणाला चालना देणे, लोकशाही प्रक्रियेत ग्रामीण जनतेचा सहभाग वाढवणे आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा सन्मान करणे होय.

पंचायत राज व्यवस्थेमुळे गावकऱ्यांना स्थानिक पातळीवर निर्णय घेण्याचा अधिकार मिळाला. यामध्ये ग्रामसभा, ग्रामपंचायत, पंचायत समिती आणि जिल्हा परिषदेचा समावेश होतो. या व्यवस्थेमुळे ग्रामीण विकास, आरोग्य, शिक्षण, स्वच्छता व जलव्यवस्थापन अशा अनेक क्षेत्रांमध्ये सकारात्मक बदल झाले आहेत.

राष्ट्रीय पंचायत राज दिवसानिमित्त अनेक ठिकाणी ग्रामसभा आयोजित केल्या जातात, ज्या माध्यमातून ग्रामस्थ आपले प्रश्न मांडतात व विकासकामांचा आढावा घेतात. या दिवशी उत्कृष्ट कार्य करणाऱ्या पंचायतींचा गौरवही केला जातो. हा दिवस आपल्याला स्थानिक लोकशाहीचे महत्त्व अधोरेखित करण्याची संधी देतो.