26 नोव्हेंबर दिनविशेष
26 november dinvishesh
जागतिक दिन-
घटना - जन्म - मृत्यू
जागतिक दिन :
- जागतिक शाश्वत परिवहन दिन
- संविधान दिन
26 नोव्हेंबर दिनविशेष - घटना :
- 1863 : अमेरिकेचे अध्यक्ष अब्राहम लिंकन यांनी 26 नोव्हेंबर हा दिवस थँक्सगिव्हिंग डे म्हणून घोषित केला.
- 1920 : युक्रेनचे स्वातंत्र्ययुद्ध : रेड आर्मीने माखनोव्श्चीनावर अचानक हल्ला केला
- 1941 : लेबनॉन स्वतंत्र झाला.
- 1949 : भारताच्या संविधानाला मान्यता देण्यात आली.
- 1949 : डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांच्या प्रस्तावित राज्यघटनेला मान्यता देण्यात आली.
- 1965 : फ्रान्सचा पहिला उपग्रह ॲस्टरिक्स (A-1) अल्जेरियातून अवकाशात सोडण्यात आला., स्वतःच्या बूस्टरचा वापर करून एखादी वस्तू कक्षेत ठेवणारे तिसरे राष्ट्र बनले.
- 1982 : 9व्या आशियाई क्रीडा स्पर्धा दिल्लीत पार पडल्या.
- 1997 : शास्त्रज्ञ आणि तंत्रज्ञ डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांना भारतरत्न हा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.
- 1999 : भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेने (ICMR) बायोमेडिकल संशोधनासाठी डॉ. रावसाहेब काळे यांची निवड केली.
- 2008 : महाराष्ट्राने पहिला संविधान दिन साजरा केला.
- 2008 : पाकिस्तान पुरस्कृत दहशतवादी संघटना लष्कर-ए-तैयबाने मुंबईत दहशतवादी हल्ला केला. ही घटना 26/11 म्हणून ओळखली जाते.
- 2011 : मंगळ विज्ञान प्रयोगशाळेने क्युरिऑसिटी रोव्हरसह मंगळावर प्रक्षेपित केले
- 2018 : रोबोटिक प्रोब इनसाइट मंगळावरील एलिशिअम प्लानिटियावर उतरले.
- वरीलप्रमाणे 26 नोव्हेंबर दिनविशेष 26 november dinvishesh
26 नोव्हेंबर दिनविशेष - जन्म :
- 1885 : ‘देवेन्द्र मोहन बोस’ – वैश्विक किरणांवर मूलभूत संशोधनाची सुरूवात करणारे भारतीय पदार्थवैज्ञानिक यांचा जन्म. (मृत्यू : 2 जून 1975)
- 1890 : ‘सुनीतिकुमार चटर्जी’ – भाषाशास्त्रज्ञ, साहित्य व संस्कृतीचे अध्यापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 मे 1977)
- 1898 : ‘कार्ल झीगलर’ नोबेल पारितोषिक विजेते जर्मन रसायन शास्रज्ञ यांचा जन्म.
- 1902 : ‘मॉरिस मॅकडोनाल्ड’ – मॅकडोनाल्डचे सहसंस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 11 डिसेंबर 1971)
- 1904 : ‘के. डी. सेठना’ – भारतीय कवि, विद्वान, लेखक, तत्वज्ञानी यांचा जन्म. (मृत्यू : 29 जून 2011)
- 1991 : ‘राम शरण शर्मा’ – भारतीय इतिहासकार यांचा जन्म. (मृत्यू : 20 ऑगस्ट 2011)
- 1921 : ‘व्हर्गिस कुरियन’ – भारतीय दुग्धोत्पादनातील धवल क्रांतीचे जनक, अमूलचे संस्थापक, राष्ट्रीय दुग्धोद्योग विकास महामंडळाचे (NDDB) संस्थापक अध्यक्ष यांचा जन्म. (मृत्यू : 9 सप्टेंबर 2012)
- 1923 : ‘राजाराम दत्तात्रय ठाकूर’ – चित्रपट दिग्दर्शक यांचा जन्म. (मृत्यू : 28 जुलै 1975 – मुंबई)
- 1923 : ‘व्ही. के. मूर्ति’ – भारतीय सिनेमॅटोग्राफर यांचा जन्म. (मृत्यू : 7 एप्रिल 2014)
- 1924 : ‘जसुभाई पटेल’ – भारतीय क्रिकेटपटू यांचा जन्म.
- 1926 : ‘रवी रे’ – भारतीय राजकारणी यांचा जन्म.
- 1926 : ‘प्रभाकर नारायण पाध्ये’ – कादंबरीकार, कामगार चळवळीचे नेते यांचा जन्म.
- 1938 : ‘रॉडनी जोरी’ – ऑस्ट्रेलियन भौतिकशास्रज्ञ यांचा जन्म.
- 1939 : ‘टीना टर्नर’ – अमेरिकन-स्विस गायिका, अभिनेत्री व नर्तिका यांचा जन्म.
- 1949 : ‘मारी अल्कातीरी’ – पूर्व तिमोर देशाचे पहिले पंतप्रधान यांचा जन्म.
- 1954 : ‘वेल्लुपल्ली प्रभाकरन’ – एल. टी. टी. ई. चे संस्थापक यांचा जन्म. (मृत्यू : 18 मे 2009)
- 1961 : ‘करण बिलिमोरिया’ – कोबरा बीयरचे सहसंस्थापक यांचा जन्म.
- 1972 : ‘अर्जुन रामपाल’ – हिंदी चित्रपट अभिनेते यांचा जन्म.
- 1983 : ‘क्रिस ह्यूजेस’ – फेसबुकचे सहसंस्थापक यांचा जन्म.
- वरीलप्रमाणे 26 नोव्हेंबर दिनविशेष 26 november dinvishesh
26 नोव्हेंबर दिनविशेष - मृत्यू :
- 1985 : ‘दिनकर पेंढारकर’ – यांचे निधन. (जन्म : 9 मार्च 1899)
- 1994 : ‘भालजी पेंढारकर’ – चित्रपट महर्षी यांचे निधन. (जन्म : 2 मे 1899)
- 2001 : ‘चंद्रकांत कृष्णाजी जगताप’ – शिल्पकार यांचे निधन.
- 2008 : मुंबई येथे झालेल्या आतंकवादी हल्ल्यात पोलीस अधिकारी हेमंत करकरे, विजय साळसकर, अशोक कामते यांच्यासह 17 पोलीस कर्मचारी शहीद.
- 2012 : ‘एम सी सी नंबुदीपदी’ – भारतीय लेखक आणि अनुवादक यांचे निधन. (जन्म : 2 फेब्रुवारी 1919)
- 2016 : ‘इव्हान मिकोयान’ – रशियन विमान मिग-29 चे सह-निर्माता आणि डिझायनर यांचे निधन.
26 नोव्हेंबर दिनविशेष - जागतिक दिन लेख :
जागतिक शाश्वत परिवहन दिन
जागतिक शाश्वत परिवहन दिन (World Sustainable Transport Day) हा पर्यावरणपूरक, आर्थिकदृष्ट्या सक्षम आणि सामाजिकदृष्ट्या न्याय्य परिवहन पद्धतींवर लक्ष केंद्रित करणारा विशेष दिवस आहे. या दिवसाचे उद्दिष्ट म्हणजे वाहतूक व्यवस्थेमुळे होणारे प्रदूषण कमी करणे, नैसर्गिक संसाधनांचा जबाबदारीने वापर करणे आणि सर्वांसाठी सुरक्षित व सुलभ परिवहन सुविधा उपलब्ध करून देणे होय.
वाहतूक क्षेत्रामुळे कार्बन उत्सर्जनात मोठी भर पडते, ज्यामुळे हवामान बदलाचा धोका वाढतो. शाश्वत परिवहन म्हणजे सार्वजनिक वाहतूक, सायकलिंग, पायी चालणे यासारख्या पर्यावरणपूरक पद्धतींना प्रोत्साहन देणे आणि इलेक्ट्रिक वाहनांचा वापर वाढवणे.
या दिवशी शाळा, महाविद्यालये आणि सामाजिक संघटनांद्वारे कार्यशाळा, जनजागृती मोहीम आणि सायकल रॅलींचे आयोजन केले जाते. लोकांना शाश्वत वाहतुकीचे फायदे समजावले जातात, जसे की प्रदूषण कमी होणे, इंधनाची बचत आणि शारीरिक आरोग्याचा विकास.
जागतिक शाश्वत परिवहन दिन आपल्याला पर्यावरण आणि भविष्यासाठी जबाबदारीने वाहतूक पद्धती निवडण्याची प्रेरणा देतो.
संविधान दिन
संविधान दिन (Constitution Day) दरवर्षी 26 नोव्हेंबर रोजी भारतात साजरा केला जातो. 1949 साली याच दिवशी भारतीय संविधान सभा यांनी भारताच्या संविधानाला अंतिम स्वरूप दिले. 26 जानेवारी 1950 रोजी संविधान अंमलात आले, ज्यामुळे भारत सार्वभौम, समाजवादी, धर्मनिरपेक्ष, लोकशाही प्रजासत्ताक म्हणून ओळखला गेला.
भारतीय संविधान हे जगातील सर्वात मोठे लिखित संविधान असून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना संविधानाचे शिल्पकार मानले जाते. संविधानाने भारतातील प्रत्येक नागरिकाला समानता, स्वातंत्र्य, न्याय, आणि बंधुता या मुलभूत हक्कांची हमी दिली आहे.
या दिवशी शाळा, महाविद्यालये, आणि सरकारी कार्यालयांमध्ये संविधान वाचन, चर्चासत्रे, आणि विविध उपक्रम आयोजित केले जातात. संविधानाने दिलेल्या हक्कांसोबतच आपल्यावर असलेल्या कर्तव्यांची आठवण करून दिली जाते.
संविधान दिन आपल्याला आपल्या लोकशाही मूल्यांचा आदर करण्याची प्रेरणा देतो आणि देशाच्या प्रगतीसाठी संविधानाच्या तत्वांनुसार कार्य करण्याचे स्मरण करून देतो.
FAQ वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
- 26 नोव्हेंबर रोजी जागतिक शाश्वत परिवहन दिन असतो.
- 26 नोव्हेंबर रोजी संविधान दिन असतो.