20 नोव्हेंबर दिनविशेष
20 november dinvishesh
जागतिक दिन-
घटना - जन्म - मृत्यू
जागतिक दिन :
- आफ्रिका औद्योगिकीकरण दिवस
- जागतिक बालदिन
20 नोव्हेंबर दिनविशेष - घटना :
- 1789: न्यू जर्सी हे अमेरिकेचे पहिले राज्य बनले.
- 1877: थॉमस अल्वा एडिसनने ग्रामोफोनचा शोध लावला.
- 1917: युक्रेन प्रजासत्ताक बनले.
- 1945: न्यूरेमबर्ग चाचण्या – दुसऱ्या महायुद्धात झालेल्या गुन्ह्यांसाठी 24 जणांवर खटला चालवला गेला.
- 1959: संयुक्त राष्ट्र संघाने बालकांच्या हक्कांची घोषणा स्वीकारली.
- 1974: युनायटेड स्टेट्स डिपार्टमेंट ऑफ जस्टिसने AT&T कॉर्पोरेशन विरुद्ध अंतिम विश्वासविरोधी दावा दाखल केला.
- 1985: मायक्रोसॉफ्ट विंडोज 1.0, मायक्रोसॉफ्टने विकसित केलेले पहिले ग्राफिकल वैयक्तिक संगणक, रिलीज झाले
- 1994: ॲंगोलाच्या सरकार व युनिटा क्रांतिकाऱ्यांमध्ये झांबियातील लुसाका शहरात तह. 19 वर्षांचे गृहयुद्ध समाप्त.
- 1994: भारताची ऐश्वर्या राय मिस वर्ल्ड बनली.
- 1997: कल्पना चावला, पहिल्या भारतीय महिला अंतराळवीर, यूएस स्पेस शटल कोलंबियावर बसून तिची पहिली अंतराळ मोहीम सुरू केली.
- 1998: आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकासाठी पहिला स्पेस स्टेशन मॉड्यूल घटक, झार्या, कझाकस्तानमधील बायकोनूर कॉस्मोड्रोम येथून प्रक्षेपित करण्यात आला.
- 1999: अनाथ आणि निराधार मुलांच्या क्षेत्रात केलेल्या कार्यासाठी लता जोशी यांना प्रतिष्ठित हॅरी होल्ट पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
- 1999: आर.जी. जोशी फाउंडेशनचा राष्ट्रीय एकात्मता पुरस्कार आरएसएस प्रचारक मोरोपंत पिंगळे यांना प्रदान करण्यात आला.
- 2008: अमेरिकेतील आर्थिक संकटामुळे डाऊ जोन्स निर्देशांक 1997 नंतरच्या सर्वात खालच्या पातळीवर पोहोचला.
- 2022: 2022 FIFA विश्वचषक कतारमध्ये सुरू झाला. मध्यपूर्वेमध्ये पहिल्यांदाच ही स्पर्धा आयोजित करण्यात आली होती.
- वरीलप्रमाणे 20 नोव्हेंबर दिनविशेष 20 november dinvishesh
20 नोव्हेंबर दिनविशेष - जन्म :
- 1602: ‘ऑट्टो फोन ग्वेरिक’ – जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ यांचा जन्म.
- 1750: ‘टिपू सुलतान’ – म्हैसूर चा राजा यांचा जन्म. (मृत्यू: 4 मे 1799)
- 1819: ‘मोनियर मोनियर-विल्यम्स’ – भाषाशास्त्रज्ञ आणि शब्दकोश संकलक यांचा जन्म.
- 1854: ‘मोरो गणेश लोंढे’ – कवी, निबंधकार व नाटकाकर यांचा जन्म.
- 1880: ‘पांडुरंग महादेव बापट’ – भारतीय क्रांतिकारी यांचा जन्म.
- 1889: ‘एडविन हबल’ – अमेरिकन खगोलशास्त्रज्ञ यांचा जन्म. (मृत्यू: 28 सप्टेंबर 1953)
- 1892: ‘जेम्स कॉलिप’ – इंसुलिन चे सह्संशोधक यांचा जन्म. (मृत्यू: 19 जून 1965)
- 1896: ‘सलीम अली’ – भारतीय पक्षीशास्त्रज्ञ यांचा जन्म
- 1905: ‘मिनू मसानी’ – संसदपटू, अर्थतज्ञ, घटनापंडित यांचा जन्म. (मृत्यू: 27 मे 1998)
- 1910: ‘विलेम जेकब व्हान स्टाॅकमडच’ – भौतिकशास्त्र यांचा जन्म.
- 1924: ‘बेनुवा मँडेलब्रॉट’ – फ्रेंच गणितज्ञ यांचा जन्म.
- 1927: ‘चंद्रशेखर धर्माधिकारी’ – न्यायमूर्ती यांचा जन्म.
- 1939: ‘वसंत पोतदार’ – साहित्यिक यांचा जन्म. (मृत्यू: 30 एप्रिल 2003)
- 1941: ‘हसीना मोईन’ – उर्दू लेखिका यांचा जन्म.
- 1963: ‘तिमोथी गॉवर्स’ – इंग्लिश गणितज्ञ यांचा जन्म.
- 1969: ‘शिल्पा शिरोडकर’ – अभिनेत्री यांचा जन्म.
- 1989: ‘प्रजनेश गुणेश्वरन’ – भारतीय टेनिसपटू यांचा जन्म.
- वरीलप्रमाणे 20 नोव्हेंबर दिनविशेष 20 november dinvishesh
20 नोव्हेंबर दिनविशेष - मृत्यू :
- 1859: ‘माऊंट स्ट्युअर्ट एल्फिस्टन’ – स्कॉटिश मुत्सद्दी, हिन्दुस्थानातील मुंबई प्रांताचे गवर्नर, कुशल प्रशासक व इतिहासकार यांचे निधन. (जन्म: 6 ऑक्टोबर 1779)
- 1908: ‘कन्हय्यालाल दत्त’ – बंगालमधील क्रांतिकारक यांना फाशी.
- 1910: ‘लिओ टॉलस्टॉय’ – रशियन साहित्यिक यांचे निधन. (जन्म: 9 सप्टेंबर 1828)
- 1954: ‘क्लाइड व्हर्नन सेसेना’ – सेसेना एअरक्राफ्ट कॉर्पोरेशनचे संस्थापक यांचे निधन. (जन्म: 5 डिसेंबर 1879)
- 1970: ‘यशवंत खुशाल देशपांडे ‘ – ख्यातनाम मराठी संशोधक यांचे निधन. (जन्म: 14 जुलै 1884)
- 1973: ‘केशव सीताराम ठाकरे’ – पत्रकार व समाजसुधारक यांचे निधन. (जन्म: 17 सप्टेंबर 1885)
- 1984: ‘फैज अहमद फैज’ – लेनिन शांतता पुरस्कार विजेते ऊर्दू शायर यांचे निधन. (जन्म: 13 फेब्रुवारी 1911)
- 1989: ‘हिराबाई बडोदेकर’ – किराणा घराण्याच्या प्रसिद्ध गायिका यांचे निधन. (जन्म: 19 मे 1905)
- 1997: ‘शांताराम शिवराम सावरकर’ – स्वातंत्र्यवीर वि. दा. सावरकरांचे स्वीय सहाय्यक यांचे निधन.
- 1998: ‘दत्तात्रेयशास्त्री तांबे गुरूजी’ – संस्कृतच्या विविध शास्त्रांतील पंडित, प्रख्यात मीमांसक यांचे निधन.
- 2003: ‘डेव्हिड डेको’ – सेंट्रल आफ्रिकन रिपब्लिकचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष यांचे निधन. (जन्म: 24 मार्च 1930)
- 2007: ‘इयान स्मिथ’ – रोडेशिया देशाचे पहिले पंतप्रधान यांचे निधन. (जन्म: 8 एप्रिल 1919)
20 नोव्हेंबर दिनविशेष - जागतिक दिन लेख :
आफ्रिका औद्योगिकीकरण दिन
आफ्रिका औद्योगिकीकरण दिन (Africa Industrialization Day) दरवर्षी 20 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट आफ्रिकन देशांमध्ये औद्योगिकीकरणाला चालना देणे, रोजगारनिर्मिती, आणि आर्थिक विकास साधणे हे आहे. आफ्रिका खंडात अनेक नैसर्गिक संसाधने आहेत, पण औद्योगिकीकरणाचा अभाव असल्याने तिथे आर्थिक प्रगतीला अडथळा येतो.
औद्योगिकीकरणामुळे केवळ आर्थिक विकास होत नाही, तर दारिद्र्य निर्मूलन, शाश्वत विकास, आणि जागतिक व्यापारात सहभाग देखील वाढतो. या दिवशी आफ्रिकन युनियन, संयुक्त राष्ट्रसंघ, आणि अन्य आंतरराष्ट्रीय संघटना एकत्र येऊन औद्योगिकीकरणासाठी धोरणे आखतात, कौशल्यविकासाचे उपक्रम राबवतात, आणि आफ्रिकन देशांना आर्थिक पाठबळ देण्यासाठी योजना आखतात.
औद्योगिकीकरणाचा परिणामस्वरूप आफ्रिका खंडातील युवकांना रोजगार संधी मिळू शकतात, आणि त्यांचे जीवनमान सुधारणे शक्य होते. आफ्रिका औद्योगिकीकरण दिनाच्या निमित्ताने, आफ्रिकन देशांनी औद्योगिक धोरणे राबवून आर्थिक स्थैर्य, तांत्रिक विकास, आणि स्वावलंबन यांसाठी पुढाकार घ्यावा, ज्यामुळे संपूर्ण खंडाची प्रगती साधता येईल.
जागतिक बालदिन
जागतिक बालदिन (World Children’s Day) दरवर्षी 20 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट म्हणजे बालकांच्या हक्कांचे रक्षण करणे, त्यांच्या गरजांकडे लक्ष देणे, आणि एक समृद्ध, सुरक्षित भविष्य निर्माण करणे होय. 1954 मध्ये संयुक्त राष्ट्रसंघाने हा दिवस बालकांच्या आरोग्य, शिक्षण, संरक्षण, आणि विकास यांसारख्या मूलभूत गरजांवर जागरूकता वाढवण्यासाठी सुरू केला.
जागतिक बालदिनानिमित्त शाळा, समाजसेवी संस्था, आणि विविध सामाजिक संघटना मुलांच्या कल्याणासाठी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करतात, जसे की सांस्कृतिक कार्यक्रम, खेळ, चर्चासत्रे आणि बालहक्कांविषयी माहितीपट. बालकांच्या सर्वांगीण विकासासाठी त्यांना सुरक्षित, सन्मानपूर्वक आणि समर्थ वातावरण देणे आवश्यक आहे.
बालक हे समाजाचे भविष्य आहेत; त्यांच्या हक्कांचे रक्षण करून, त्यांना शिक्षण आणि आरोग्य सुविधा उपलब्ध करून दिल्यास एक सशक्त समाज निर्माण होऊ शकतो. जागतिक बालदिन आपल्याला मुलांचे आरोग्य, शिक्षण आणि त्यांच्या हक्कांचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी एक संधी प्रदान करतो.
FAQ वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
20 नोव्हेंबर रोजी जागतिक दिन कोणते ?
- 20 नोव्हेंबर रोजी आफ्रिका औद्योगिकीकरण दिवस असतो.
- 20 नोव्हेंबर रोजी जागतिक बालदिन असतो.