24 मार्च दिनविशेष 24 March dinvishesh

शूमाकर-लेव्ही-9 : कॅरोलिन, यूजीन एम. शूमेकर आणि डेव्हिड लेव्ही या खगोलशास्त्रज्ञांनी 24 मार्च 1993 मध्ये ह्या धूमकेतूचा शोध लावला. हा धूमकेतू जुलै 1994 मध्ये तुटून गुरू ग्रहावर आदळला. ही घटना फार विशेष होती कारण पृथ्वीच्या बाहेरील सौरमंडळातील वस्तू कशा एकमेकांवर आदळतात  हे आपल्याला पहिल्यांदाच पाहता आले.  प्रसारमाध्यमांमध्ये सुद्धा या खगोलीय घटनेचे मोठ्या प्रमाणात कव्हरेज झाले व ते लोकांनी आवडीने पाहिलेही.

हा धूमकेतू जगभरातील खगोलशास्त्रज्ञांनी काळजीपूर्वक पाहिला, त्यावर खूप अभ्यासही करण्यात आला. या धुमकेतूच्या गुरु ग्रहावर आदळल्यामुळे आपल्याला गुरू ग्रहाबद्दल नवीन माहिती मिळाली. शूमाकर-लेव्ही-9 धूमकेतूचे हे नाव  त्याच्या  शोधकर्त्यांच्या आडनावांमधून ठेवण्यात आले.

कॅलिफोर्नियातील पालोमार वेधशाळेत 40 सेंटीमीटर दुर्बिणीने टिपलेल्या चित्रात तो धुमकेतू कॅरोलिन, यूजीन एम. शूमेकर आणि डेव्हिड लेव्ही यांना सापडला. जेव्हा याचा शोध लागला तेव्हा हा धुमकेतू गुरू ग्रहाभोवती फिरत होता. एखाद्या ग्रहाभोवती फिरताना दिसणारा हा पहिला धूमकेतू होता. शास्त्रज्ञांना असे अंदाज लावले कि तो शोध लागण्यापूर्वी 20 ते 30 वर्षे गुरु ग्रहाभोवती फिरत असावा.

अभयासाअंती, असे दिसून आले की जुलै 1992 मध्ये गुरूच्या अधिक जवळ येण्यामुळे त्याचे तुकड्यांमध्ये विभाजन झाले. गुरूच्या गुरुत्वीय शक्तींनी धूमकेतूला वेगवगळ्या तुकड्यांमध्ये विखुरले. धूमकेतूला त्यानंतर 2 किमी व्यासाच्या तुकड्यात पाहण्यात आले होते, हे तुकडे 16 जुलै ते 22 जुलै 1994 दरम्यान गुरूच्या दक्षिण गोलार्धात आदळले. हे तुकडे अंदाजे 60 किमी/से वेगाने जात होते. ग्रेट रेडस्पॉटपेक्षाहि  प्रभावाचे हे तुकडे अधिक सहजपणे दिसले.